Podcasting શું છે?

 IITE B.ED.  SEM-III- PAPER- 
CUS 4: ICT in Curriculum
Unit-3

3.4 Delivery & Distribution Tools Podcasting શું છે?

• કોઈપણ કન્ટેન્ટ જે ઓડિયો સ્વરૂપમાં હોય,  તેને પોડકાસ્ટ કહીએ છીએ. ઉદાહરણ તરીકે, જો તમે કોઈ લેખ વાંચી રહ્યા છો, તો તે ટેક્સ્ટના રૂપમાં છે. જો આ લેખ ઓડિયો સ્વરૂપે બનાવવામાં આવ્યો હોય અને તેનો અર્થ એ કે તેને તમારા પોતાના અવાજમાં રેકોર્ડ કરીને વગાડવામાં આવે, તો તેને પોડકાસ્ટ કહેવામાં આવશે.
• પોડકાસ્ટ બે શબ્દોથી બનેલું છે પ્લેએબલ ઓન ડિમાન્ડ (POD) અને બ્રોડકાસ્ટ. જ્યારે કોઈ ઉપકરણ, કોમ્પ્યુટર અથવા સ્માર્ટફોનમાંથી માહિતીનું ઓડિયો સ્વરૂપ વગાડવામાં આવે છે, ત્યારે તેને પોડકાસ્ટિંગ કહેવામાં આવે છે.
• તેને ઇન્ટરનેટ રેડિયો કે ઓડિયો બ્લોગિંગ ના નામે પણ ઓળખાય છે. પરંતુ રેડિયો અને પોડકાસ્ટ વચ્ચેનો તફાવત એ છે કે ઓડિયો રેડિયોમાં પ્રસારિત થાય છે. જ્યારે તમે ઈન્ટરનેટની મદદથી ગમે ત્યારે ગમે ત્યાં પ્લે કરીને પોડકાસ્ટ સાંભળી શકો છો અને કોઈપણ માહિતી તમારા પોતાના અવાજમાં રેકોર્ડ કરી અન્ય લોકો સુધી પહોંચાડી શકો છો. પોડકાસ્ટ રેકોર્ડ કરવા માટે તમારે સારા માઇક્રોફોનની પણ જરૂર પડશે. જો તમારી પાસે સારો માઈક ધરાવતો સ્માર્ટફોન છે, તો તમે તેના પર પણ પોડકાસ્ટિંગ શરૂ કરી શકો છો. નહિંતર તમે બાહ્ય માઇક ખરીદો.
• ભારત માં ઓછું પ્રચલિત 

 

 Podcastingનો ઇતિહાસ

પોડકાસ્ટ 2004 માં ભૂતપૂર્વ MTV વિડિયો જોકી એડમ કરી અને સોફ્ટવેર ડેવલપર ડેવ વિનર દ્વારા વિકસાવવામાં આવ્યું હતું.

એડમ કરીએ iPodder નામનો એક પ્રોગ્રામ લખ્યો હતો જેણે તેને તેના iPod પર ઈન્ટરનેટ રેડિયો બ્રોડકાસ્ટને આપમેળે ડાઉનલોડ કરવામાં સક્ષમ બનાવ્યું હતું.

 Podcasting કઈ રીતે કરશો?

પોડકાસ્ટિંગ કરવા માટે તમારી પાસે કમ્પ્યુટર અથવા સ્માર્ટફોન હોવો આવશ્યક છે. આ સાથે, તમારે એક પોડકાસ્ટ પ્લેટફોર્મ પણ પસંદ કરવું પડશે જે શ્રેષ્ઠ કાર્ય કરે. આ બધા સિવાય તમારે ઇન્ટરનેટ કનેક્શનની પણ જરૂર પડશે. જો તમે તમારા કમ્પ્યુટરથી પોડકાસ્ટિંગ કરવા માંગો છો, તો નીચે આપેલ પ્લેટફોર્મની વેબસાઇટ્સ તમારા માટે ખૂબ જ ઉપયોગી થશે.

•    Anchor.fm

•    Podbean.com

•    Spreaker.com

•    Google Podcast

•    BuzzSprout

•    Spotify

 

 Podcasting કઈ રીતે કરશો?

આ વેબસાઇટ્સ અને એપ્સ પર ગયા પછી, તમારે પહેલા સાઇનઅપ કરવું પડશે અને તમારું એકાઉન્ટ બનાવવું પડશે. આ પછી, તમને તમારા અવાજના રેકોર્ડ કરેલા ઓડિયોનું પોડકાસ્ટ અપલોડ કરવા માટે ઘણા વિકલ્પો મળશે.

તેમાં શિક્ષક પોતાના વ્યાખ્યાન, ચર્ચા, કવિતા, વાર્તા, સંશોધન લેખ, પાઠ્યપુસ્તક, લેખક આખું પુસ્તક, ગીત પોદકાસ્ટ કરી શકે છે.

Podcasting ના ફાયદા

1. જો તમે સારા લેખક છો, અથવા તમે કવિતા/વાર્તા વગેરે લખો  છો કે ગાન કરો છો અથવા તમને લોકોને પ્રોત્સાહિત કરવાનું પસંદ છે, તો તમારે ચોક્કસપણે પોડકાસ્ટનો ઉપયોગ કરવો જોઈએ.
2. તમે પોડકાસ્ટિંગ કરીને પણ પૈસા કમાઈ શકો છો, આ માટે તમારે માત્ર એક સારા ક્ષેત્રમાં પોડકાસ્ટ બનાવવાનું છે, જેના પછી તમે પૈસા કમાઈ શકો છો.
3. પોડકાસ્ટનો ઉપયોગ માહિતી અને શૈક્ષણિક હેતુઓ માટે પણ થાય છે. જેમ કે સેલ્ફ ગાઈડેડ વોકિંગ ટુર, ટોક શો અને ટ્રેનિંગ પોડકાસ્ટિંગ દ્વારા ઉપલબ્ધ છે.
4.  પોડકાસ્ટ સાંભળવાનો સૌથી મોટો ફાયદો સમયની બચત છે. કારણ કે તમે તમારું કોઈપણ કાર્ય કરતી વખતે પોડકાસ્ટ સાંભળી શકો છો અને જ્ઞાન લઈ શકો છો અથવા આનંદ લઈ શકો છો. ઉદાહરણ તરીકે, કાર ચલાવતી વખતે અથવા રસોડામાં અથવા જીમમાં કામ કરતી વખતે, તમે ગમે ત્યાં પોડકાસ્ટ સાંભળી શકો છો. આ માટે તમારે તમારું કામ રોકવાની જરૂર નહીં પડે અને સમય પણ બચશે.
5. પોડકાસ્ટ સાંભળતી વખતે, બેટરી અને ડેટા બંને બચે છે. કારણ કે આમાં વિડિયો કન્ટેન્ટની સરખામણીમાં પાવરનો વપરાશ ઘણો ઓછો થાય છે અને લેપટોપ કે સ્માર્ટફોનની બેટરી લાઈફ વધે છે. ઉપરાંત, વિડિયો સામગ્રીની તુલનામાં ડેટાનો વપરાશ પણ ઘણો ઓછો છે. જો તમારા ફોનમાં ઈન્ટરનેટની સ્પીડ ધીમી હોય અથવા ડેટા ઓછો હોય તો તમે પોડકાસ્ટ સાંભળી શકો છો.
6. પોડકાસ્ટ દ્વારા, તમે નવરાશના સમયનો ઉપયોગ માહિતી એકત્ર કરવા અને કોઈ ચોક્કસ વિષય પર જ્ઞાન મેળવવા માટે કરી
7. તમે ગમે ત્યારે, ગમે ત્યાં પોડકાસ્ટિંગ સાંભળી શકો છો. રેડિયો અથવા ટીવી શો જેમ ચોક્કસ સમયે લોગ ઇન અથવા ટ્યુન ઇન કરવાની જરૂર નથી.

 Podcasting ના ગેરફાયદા

1. પોડકાસ્ટ સાંભળવા કમ્પ્યુટર.સ્માર્ટફોન અને ઇન્ટરનેટ જોઈએ. તે બનાવવા શાંત વાતાવરણ અને mic જોઈએ.
2. કોઈ તમારા પોડકાસ્ટ કોપી કરી શકે.
3. શ્રવણ થાક આપી શકે. દ્રશ્ય જેવો આનંદ ન પણ આપે.