ઓપન બુક પરીક્ષા: વિભાવના
ખુલ્લી કિતાબ પરીક્ષા
પરીક્ષા દરમિયાન પાઠ્યપુસ્તક, નોંધ, અન્ય સંદર્ભ સાહિત્ય કે સામગ્રી લાવવાની છૂટ આપવામાં આવે અને તેની મદદથી ઉત્તરો લખવાનું કહેવામા આવે તેવી પદ્ધતિ એટ્લે ઓપન બુક પરીક્ષા.
આ પરીક્ષા ઘેર રહીને પણ આપવામાં આવે છે.
પરીક્ષા અગાઉ પ્રશ્નો સમૂહ અને તે સંબંધિત અધ્યાપન સાહિત્ય અંગે જાણ કરવામાં આવે છે જેથી તેઓ તૈયારી કરી શકે.
ઓપન બુક પરીક્ષા: જરૂરિયાત
- વિષયવસ્તુ બરાબર સમજવા માટે-પરંપરાગત પદ્ધતિમાં માહિતી માત્ર યાદ રાખવાની જ્યારે અહી પરીક્ષામાં યાદશક્તિ પર ભાર નહીં પણ સમજશક્તિનું માપન.
- ઉચ્ચ સ્તરના વિચાર કૌશલ્ય વિકાસ માટે (તુલના, પૃથ્થ્કરણ, વિશ્લેષણ, સંશ્લેષણ, મૂલ્યાંકન, તર્ક, સર્જન વેગેરે)
- વિસ્તૃત સાહિત્ય અને અનેક સ્ત્રોત માથી ઉત્તર તૈયાર કરી વિદ્યાર્થિની નોંધ ક્ષમતા અને અભ્યાસ ક્ષમતા વધારવા
- પરિક્ષાની ગેરરીતિ ટાળવા, પેપર ફૂટવા, ચોરી કરવી, કોપી કરવી વગેરે દૂર કરવા
- સમય અને શક્તિનો બચાવ કરવા, પરીક્ષા સંચલા સરળ કરવા-ઓનલાઈન પણ લઈ શકાય. અલગ સ્ટાફ ની જરૂર રહેતી નથી.
- ઓનલાઈન પરિક્ષાથી કાગળ બચે એટ્લે પર્યાવરણ જાળવણી અને સાથે ભૌગોલિક અંતરનું બંધન નહીં.
ઓપન બુક પરીક્ષા: લાભ
- યાદશક્તિ અને ગોખણપટ્ટીમાથી મુક્તિ. આંકડા, હકીકતો, આકૃતિ, સૂત્રો, નિયમો યાદ રાખવામાથી મુક્તિ
- પરીક્ષા પોતે પણ એક અધ્યયન પ્રક્રિયા બને છે
- માહિતીની પુન:પ્રાપ્તિ શક્તિ ચકાસે અને લાંબા સમય સુધી યાદ રહે છે કેમ કે જાતે જવાબ શોધ્યો છે.
- અર્થગ્રહણ અને સંશ્લેષણ કૌશલ્ય વિકસાવે-જુદા જુદા સ્ત્રોતમાથી માહિત શોધતા શીખે
- પરીક્ષા અંગેનો ડર અને ચિંતામાથી મુક્તિ આપે.
- વિદ્યાર્થીમાં સર્જનશીલ વિચાર કૌશલ્ય વિકસે છે અને માહિતીનું અર્થઘટન કરતાં શીખે છે.
- ઉચ્ચ કક્ષાના પ્રશ્નો પૂછી શકાય છે. જેમાં સમસ્યાઉકેલ, વિવેચનાત્મક, તર્કશક્તિ અને સર્જનશક્તિને ધ્યાનમાં રાખી સમજ, ઉપયોજન, સંશ્લેષણ અને વિશ્લેષણ એમ દરેક હેતુને ધ્યાનમાં રાખી પ્રશ્નો પૂછી શકાય.
- વિદ્યાર્થીના વ્યક્તિગત તફાવત સંતોષી શકાય
- વિદ્યાર્થી પોતાના વિચાર રજૂ કરી શકે
- પરિક્ષાના ડરને લીધે બનતા અણબનાવ રોકી શકાય છે.
ઓપન બુક પરીક્ષા: ગેરલાભ
- દરેક વિદ્યાર્થી પાસે જરૂરી સ્ત્રોત પૂરા પાડવા મુશ્કેલ
- પુસ્તકાલય પાસે મર્યાદિત સંખ્યામાં જ પુસ્તકો હોય છે. કેટલાક સંદર્ભ પુસ્તકો મોંઘા હોય જે દરેક ને ન પરવડે.
- પરીક્ષા સમયે ખૂબ વિશાળ જગ્યા જોઈએ. મોટી ડેસ્ક.
- વિદ્યાર્થીઓ આ પ્રકારે પરીક્ષા પદ્ધતિથી ટેવાયેલ ન હોય તો નવું લાગે
- આ પ્રકારની પરીક્ષા પદ્ધતિ હજુ વિકાસની અવસ્થામાં છે પૂર્ણ વિકસિત નથી. તેના નિયમો અને પ્રક્રિયા અંગે હજુ વિચાર વિમર્શ ચાલે છે.
- બધા જ વિદ્યાર્થીઓમાથી હોશિયાર અને નબળા નક્કી કરવું મુશ્કેલ કેમ કે જોઈને ઉત્તર લખવાના છે.
- વિદ્યાર્થીઓ ખૂબ સમય લે અનેકોઈ પ્રશ્ન ના ઉત્તરમાં ખૂબ સમય આપે ત્યારે અન્ય ઉત્તર રહી જાય.
- વિદ્યાર્થીઓ પુસ્તકમાથી કોપી કરે પોતાનું જ્ઞાન, સમજ અને વિચાર શક્તિનો ઉપયોગ જ ન કરે.
- પરીક્ષાનો ડર ન હોવાથી વિદ્યાર્થીઓ અભ્યાસ માં પૂરતું ધ્યાન આપતા નથી. પાયાના ખ્યાલો પણ યાદ ન રાખે. એટ્લે તેમનું સામાન્ય જ્ઞાન ઘટે
- વિદ્યાર્થીને ઓપન બુક પરીક્ષામાં ઉત્તરો કેમ લખવા તેની તાલીમ આપવી જોઈએ નહિ તો પુસ્તકમાંથી બેઠું લખે તેનો કોઈ અર્થ નહીં.
- આ પ્રકારે આવેલ ઉત્તરવહી ચકાસવા માટે યોગ્ય શિક્ષકો જોઈએ. મૂલ્યાંકન મુશ્કેલ. તેની તાલીમ આપવી પડે. પ્રશ્નપત્ર તૈયાર કરવું પણ અઘરું છે.
No comments:
Post a Comment
If you have any doubts, questions, query or suggestions please comment